Skip to main content

Czy zasady popularnej diety niełączenia mają poparcie naukowe?

Dieta niełączenia została wymyślona na początku XX wieku. Doktor William Howard Hay, który jest twórcą diety, uważał, że węglowodany i białka nigdy nie powinny być spożywane w tym samym posiłku. Dieta rozdzielna zakłada konkretne ograniczenia co do łączenia produktów żywnościowych. Zasady diety miały za zadanie wspierać trawienie i zapobiegać nagromadzeniu toksyn w organizmie. Jak się okazuje, dieta nie ma poparcia naukowego, a sam doktor Hay został skrytykowany w recenzowanym magazynie medycznym Journal of the American Medical Association. Mimo to sposób żywienia zaproponowany przez dr Hay’a był podstawą do stworzenia kilku innych “modnych” sposobów żywienia w tym diety Kensington czy Beverly Hills Diet [1].

  1. Zasady diety niełączenia.
  • Nie łączenia w jednym posiłku
    • Węglowodanów i białek
    • Węglowodanów i potraw o dużej kwasowości
    • Różnego rodzaju białek (zwierzęcych i roślinnych)
  • Spożywanie owoców i nabiału wyłącznie na czczo:
Produkty węglowodanowe o pH zasadowym Produkty białkowe o pH kwaśnym
  • suszone owoce
  • mleko
  • grzyby
  • warzywa
  • ziemniaki
  • owoce
  • kasza jaglana
  • ryż
  • mięso
  • ryby
  • jajka
  • ser
  • cukier
  • słodycze
  • napoje słodzone
  • produkty z białej mąki
  • kawa
  • alkohol
  • nikotyna
  • śmietana
  • twaróg
  • produkty z pełnej mąki
  • orzechy
  • rośliny strączkowe

Patrząc na zestawienie produktów o odczynie alkalicznym i kwaśnym, możemy zauważyć, że połączenia, które dość często są stosowane jak np. jogurt z owocami, ryż z kurczakiem czy ziemniaki z jajkiem nie byłyby dozwolone na diecie niełączenia.

  1. Argumenty podważające słuszność diety

Korzyści z łączenia pokarmów miały obejmować lepsze trawienie, lepsze wchłanianie składników odżywczych, spadek masy ciała, redukcję stresu, uporanie się z oznakami alergii, zminimalizowanie bólów stawowych, uporanie się z zespołem jelita nadwrażliwego, jak również poprawę kondycji cery i wiele więcej.

  • Nie należy łączyć węglowodanów z białkami jak i produktami o dużej kwasowości – MIT

Doktor Hay uważał, że ponieważ organizm wykorzystuje enzymy alkaliczne do trawienia węglowodanów, podczas gdy kwasy działają na białka. Tak więc, jeśli ktoś zjadłby oba rodzaje żywności jednocześnie, zasady i kwasy zneutralizowałby się nawzajem, żołądek nie byłby w stanie niczego strawić, a jedzenie po prostu gniłoby w jelitach [2]. Dieta nie ma poparcia naukowego. Do tej pory wykonano jedno randomizowane badanie kliniczne w 2000 r., podczas którego nie zaobserwowano, żadnych korzyści zdrowotnych wynikających ze stosowania diety rozdzielnej [3]. Argumenty doktora Hay’a zostały szybko podważone faktem, że produkty o odczynie zasadowym i kwasy trawione są w różnych odcinkach przewodu pokarmowego [2]. Co więcej, już na samym początku twórca diety został skrytykowany w środowisku medycznym m.in. w recenzowanym magazynie Journal of the American Medical Association [4] a dieta została nazwana “nienaukową modą na jedzenie” [5].

Dieta rozdzielna została dość szybko podważona. Oczywiście prawdą jest, że każdy składnik pokarmowy wymaga oddzielnych enzymów, natomiast organizm doskonale radzi sobie z produkcją enzymów niezależnie od odczynu, jakim odznacza się spożyty produkt. Co więcej, proces trawienia odbywa się nie tylko w żołądku, ale również w innych częściach przewodu pokarmowego. Organizm niezależnie od kombinacji spożytych produktów uwalnia niezbędne enzymy trawienne. Ewolucja sprawiła, że organizm dostosował się, do zmieniającego się otoczenia i spożywania różnych kombinacji posiłków wydzielając różne enzymy trawienne i pozwalając jednocześnie trawić różne produkty.

  • Nie należy łączyć różnych rodzajów białek (białka roślinnego ze zwierzęcym) – MIT

Białko pochodzenia zwierzęcego należy do białek pełnowartościowych. W szczególności białko jaj kurzego zawiera pełny zestaw aminokwasów. Białko pochodzenia zwierzęcego można znaleźć w takich produktach jak mleko i produkty mleczne, mięso oraz ryby. Jeśli chodzi o białko pochodzące ze źródeł roślinnych, jest ono zaliczane do białek niepełnowartościowych, ponieważ w swoim składzie zawierają aminokwasy ograniczające. Dostarczenie organizmowi wszystkich niezbędnych aminokwasów jest możliwe dzięki temu, że aminokwasy pochodzące z różnych produktów spożywczych w tym zarówno ze źródeł roślinnych, jak i zwierzęcych mogą wzajemnie się uzupełniać [6].

  • Spożywanie owoców wyłącznie na czczo – MIT

Owoce są źródłem witamin, składników mineralnych, błonnika pokarmowego, jak również naturalnie występujących w przyrodzie antyoksydantów. W ciągu dnia rekomendowane jest spożycie do 400g owoców. Owoce, mimo że są bogate w składniki odżywcze, nie zawsze powinny być spożywane wyłącznie na czczo. Owoców na czczo przede wszystkim powinny unikać osoby z cukrzycą oraz osoby cierpiące na niektóre choroby przewodu pokarmowego (m.in.: chorobę refleksową, wrzodową, zespół jelita drażliwego, wrzodziejące zapalenie jelita grubego).

Najlepszym rozwiązaniem jest spożywanie owoców w ciągu dnia, równomierne rozkładanie ich pomiędzy posiłkami i unikanie jedzenia dużych porcji jednorazowo [7].

  1. Połączenia żywności, które warto stosować

Mimo że dieta rozdzielna nie została potwierdzona w żaden sposób naukowo, to istnieją naukowo potwierdzone korzyści z łączenia niektórych produktów spożywczych. Do takich połączeń można zaliczyć, chociażby: Żelazo z Witamina C czy karotenoidy w połączeniu z tłuszczem roślinnym.

  • Żelazo i Witamina C

Żelazo występuje w żywności w postaci hemowej i niehemowej. Wchłanianie żelaza hemowego wynosi średnio 15-35%, natomiast niehemowego 2-20%. Przyswajalność żelaza niehemowego zależy od wielu czynników m.in. od jego poziomu w organizmie oraz od pozostałych składników odżywczych występujących w diecie. Organizm nie potrafi pozbyć się nadmiaru żelaza, właśnie dlatego zbyt wysokie jego przyswajanie może być szkodliwe dla zdrowia. Stopień wchłaniania żelaza niehemowego jest uzależniony od wielu czynników, podczas gdy żelazo pochodzenia zwierzęcego może odkładać się w organizmie do szkodliwego dla zdrowia ludzkiego poziomu [8]. Kluczową rolę odgrywa witamina C, która zwiększa wchłanianie żelaza. Do produktów bogatych w witaminę C można zaliczyć np.: czerwoną paprykę, natkę pietruszki, owoce cytrusowe, owoce jagodowe, owoce dzikiej róży.

  • Karotenoidy i oleje roślinne

Można wyodrębnić dwie grupy witamin: witaminy rozpuszczalne w wodzie oraz rozpuszczalne w tłuszczach. Do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach zaliczamy witaminy A w tym beta-karoten, witaminy D, E i K. Witaminy te najlepiej wchłaniają się wraz z pokarmami bogatymi w tłuszcze. Dodając łyżeczkę oliwy z oliwek bądź oleju rzepakowego do sałatki lub pieczonych warzyw zwiększamy ich przyswajalność w organizmie.

Podsumowując, stosowanie diety rozdzielnej nie posiada ona poparcia naukowego. Biorąc pod uwagę wszystkie przedstawione informacje wydaje się, że jest to kolejna modna dieta na chwilę nie mająca żadnego istotnego wpływu na organizm.

 

Autorem artykułu jest:

Klaudia Jarmuszka

Jest absolwentką Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, gdzie ukończyła studia na kierunku Dietetyka. Tam również kontynuuje studia magisterskie. Ukończyła również studia podyplomowe na kierunku Psychodietetyka. W wolnym czasie uwielbia gotować, a swoja pasja do zdrowego stylu życia stara się dzielić m.in. na Instagramie @notes.dietetyka. tam również dzieli się wiedzą z zakresu dietetyki i zdrowia.

Bibliografia:

  1. Pyke, Magnusie. (1970). Rozwój mitów żywieniowych . W Gunnar Blix. Kultyzm żywieniowy i szarlataneria żywieniowa . Uppsali. s. 22–29.
  2. Pilcher, Jeffrey M. Food Fads. (2000). In Kenneth F. Kiple, Kriemhild Coneè Ornelas. The Cambridge World History of Food, Volume 2. Cambridge University Press. pp. 1486-1494.
  3. Golay A, Allaz A, Ybarra J, Bianchi P, Saraiva S, Mensi N, Gomis R, de Tonnac N (2000). „Similar weight loss with low-energy food combining or balanced diets”. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 24 (4): 492–6.
  4. „Bureau of Investigation. William Howard Hay. Capitalizing Food Fads and Fantasies”. Journal of the American Medical Association. 100 (8): 595. 1933.
  5. Clendening, Logan. (1936). The Balanced Diet. D. Appleton-Century Company. p. 159
  6. Jarosz M., red. nauk., Normy żywienia dla populacji Polski, Wydawca: Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017
  7. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/czy-owoce-mozna-jesc-wieczorem/
  8. Butler J. (2014): „Twarda prawda” o żelazie, czyli dlaczego żelazo pochodzenia roślinnego jest najzdrowsze.
Wszystkie artykuły

Uwaga ABSOLWENCI i STUDENCI kierunków dietetycznych!

20210825 promocja dla absolwentow

Jeśli jesteś Studentem lub ukończyłeś/-aś naukę na kierunku związanym z dietetyką, to możesz wziąć udział w naszej akcji promocyjnej: „NUVERO dla Absolwentów”! 🎓
Na start otrzymasz abonament w programie tańszy o 60 % na okres 6 lub 12 miesięcy na dowolny plan abonamentowy!! 🎉🎉

Jaka jest cena w akcji promocyjnej „NUVERO dla Absolwentów”?

👉 STANDARD: 120 zł netto za okres 6 miesięcy
👉 STANDARD: 183 zł netto za okres 12 miesięcy

👍PREMIUM: 173 zł netto za okres 6 miesięcy
👍PREMIUM: 264 zł netto za okres 12 miesięcy

👌 EKSPERT: 202 zł netto za okres 6 miesięcy
👌 EKSPERT: 308 zł netto za okres 12 miesięcy

Jak skorzystać z oferty ❓❓

1. Wyślij do nas maila na adres: absolwent@nuvero.pl z załączonym dyplomem, zaświadczeniem o ukończeniu studiów (może być zrzut ekranu z Twojego uczelnianego profilu) lub legitymacją – pamiętaj o zakryciu Swoich danych osobowych 😎. W treści maila napisz jeszcze na jaki plan abonamentowy i okres się zdecydowałeś/-aś.

2. W odpowiedzi otrzymasz od nas kod rabatowy, który obniży cenę o 60%.❗️

💥 REGULAMIN PROMOCJI: ZOBACZ💥

Promocja